ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ - ΣΤΟΧΟΙ - ΘΕΜΑΤΙΚΟΙ ΑΞΟΝΕΣ

2. ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ

Οι διαρκείς αλλαγές που σημειώνονται τα τελευταία χρόνια τόσο σε εθνικό, όσο και σε διεθνές επίπεδο έχουν διαμορφώσει ένα ιδιαίτερα περίπλοκο περιβάλλον στην εκπαίδευση, στο πλαίσιο του οποίου ο εκπαιδευτικός αισθάνεται ότι καλείται να ανταπεξέλθει σε πληθώρα νέων, διαρκώς μεταβαλλόμενων ρόλων και αξιώσεων. Υπό τις συνθήκες αυτές προκύπτει η ανάγκη αλλά και το αίτημα εκ μέρους των εκπαιδευτικών για υποστήριξη στο έργο τους μέσω προγραμμάτων συστηματικής επιμόρφωσης στο επιστημονικό-γνωστικό αντικείμενο και τις διδακτικές-παιδαγωγικές πρακτικές.

Το αντικείμενο της Ιστορίας είναι από τα πλέον ευαίσθητα και απαιτητικά, καθώς συνδέεται με την καλλιέργεια ιστορικής συνείδησης και την ανάπτυξη τρόπου σκέψης και στάσεων ζωής εκ μέρους του μαθητή. Μέσω της μελέτης του ιστορικού παρελθόντος ο μαθητής αναπτύσσει την ικανότητα να αναγνωρίζει τις αιτιώδεις σχέσεις που συνδέουν τα ιστορικά γεγονότα και ερμηνεύουν τα ιστορικά φαινόμενα. Με τον τρόπο αυτό αντιλαμβάνεται την ιστορία όχι ως μία στατική, προδιαμορφωμένη οντότητα, αλλά ως μία δυναμική, πολυσύνθετη και εξελισσόμενη πραγματικότητα, της οποίας τμήμα αποτελεί και η εποχή στην οποία ο ίδιος ζει. Από την άποψη αυτή ο διδάσκων την Ιστορία φέρει ευθύνη για την διαμόρφωση του μελλοντικού πολίτη και ανθρώπου και, τελικά, της ίδιας της ιστορίας.

3. ΣTOXOI ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ

Με το Πρόγραμμα «Επιστημονικές και Διδακτικές Προσεγγίσεις στην Ιστορία και τον Πολιτισμό των Βαλκανικών Λαών» η Ελληνική Επιτροπή Σπουδών Νοτιοανατολικής Ευρώπης (Ε.Ε.Σ.ΝΑ.Ε.) και το Ινστιτούτο Ιστορικών Ερευνών (Ι.Ι.Ε.) του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών (Ε.Ι.Ε.) επιδιώκουν να φέρουν σε επαφή τους Εκπαιδευτικούς Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης, καθώς και τους Ερευνητές και τους Φοιτητές Ανθρωπιστικών και Κοινωνικών Επιστημών:  

• με τους επίκαιρους προβληματισμούς και τους σύγχρονους στόχους της Ιστορίας των Βαλκανίων και των Βαλκανικών Λαών, αλλά και με το ευρύτερο πολιτιστικό και πνευματικό περιβάλλον και με την τέχνη των βαλκανικών λαών ανά εποχή,
• με τις σχέσεις μεταξύ των λαών στην ιστορική τους πορεία, καθώς και με τις ιστορικές εμπειρίες του πολέμου και της μετανάστευσης από την πρώιμη κατοίκηση της χερσονήσου του Αίμου έως τα νεότερα χρόνια, τέλος με τον σύγχρονο ρόλο τους στο ευρωπαϊκό και το διεθνές συγκείμενο,
• την αποτύπωση όλων των παραπάνω στην τέχνη, τα γράμματα, τον πολιτισμό.

Επιδιώκεται η πολυπρισματική θεώρηση των αντικειμένων μέσω της ιστορίας των γεγονότων και των φαινομένων, της πολιτικής, της κοινωνίας, της οικονομίας, των θεσμών, των εθνικών και υπερεθνικών σχηματισμών, των κοινοτήτων και των ταυτοτήτων, των νοοτροπιών και αντιλήψεων, του δημόσιου και ιδιωτικού βίου.

4. ΘΕΜΑΤΙΚΟΙ ΑΞΟΝΕΣ

Το Πρόγραμμα αφορά σε θέματα Ιστορίας και Πολιτισμού των Βαλκανικών Λαών, τα οποία διδάσκονται στο πλαίσιο του μαθήματος Ιστορίας της Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης, αλλά συναντώνται και σε άλλα διδακτικά αντικείμενα, όπως στην Νέα Ελληνική Γλώσσα, την Νέα Ελληνική Λογοτεχνία, τα Καλλιτεχνικά Μαθήματα.

Ως προτεινόμενες υποθεματικές βάσει των σχολικών εγχειριδίων ορίζονται οι ακόλουθες:

 - ΑΡΧΑΙΑ ΙΣΤΟΡΙΑ: Οι λαοί της περιφέρειας του ελληνικού κόσμου κατά την αρχαιότητα

 - ΒΥΖΑΝΤΙΝΗ ΙΣΤΟΡΙΑ: Τα Βαλκάνια κατά τους Μέσους Χρόνους: Βυζαντινή Αυτοκρατορία και μεταναστεύσεις των λαών

 - ΝΕΟΤΕΡΗ ΚΑΙ ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΙΣΤΟΡΙΑ: Ιδεολογικά ρεύματα, εθνικισμός και κινήματα ανεξαρτησίας στα Βαλκάνια του 19^ου και 20^ου αι., Βαλκανικοί Πόλεμοι, Α΄ και Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος, μετακινήσεις πληθυσμών στα Βαλκάνια

 - ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΟΥ ΒΙΟΥ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ: Θέματα Λαογραφίας, Κοινωνιολογίας, Ιστορίας της Τέχνης, Κοινωνικής Ψυχολογίας

 - ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΤΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ: Πολιτιστικά Προγράμματα και Καλές Πρακτικές στην θεματική της Ιστορίας των Βαλκανικών Λαών